Kütüphanemin en güzel köşesinde okunmaktan yorulmuş Gombrich’in Sanatın Öyküsü dinlene dursun… Nasılsa sil baştan okunur yeniden. O güne kadar yani uzun süre, Susie Hodge’un ‘Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Sanat Fikri’ kitabı salondaki sehpada duracağa benziyor.
Kitabın yazarı sanat tarihi araştırmacısı Susie Hodge, Londra Üniversitesi’nde sanat tarihi üstüne yüksek lisans yapmış. Kraliyet Sanat Akademisi mensubu. Empresyonizm, Victoryen sanat, Picasso, Monet, modern sanat ve antik Mısır sanatı üstüne çalışmış. Bugün 50’nin üstünde kitabı var.
Susie Hodge’un ‘Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Sanat Fikri’ kitabı Domingo Yayınları tarafından kısa süre önce çıktı ve ikinci baskısını yaptı. Kitap tarih öncesinden günümüze sanatın oluşumunda rolü olan fikirlerle ilgili.
‘İlk toplumlar için sanat, biraz da sihirdi’ diyen yazar, kitaba ilk sanat eserleri kabul edilen mağara resimleriyle başlıyor.
Rönesans eserleri, 16. yüzyılın kışkırtıcı tabloları ve heykelleriyle devam ediyor. Çağımızın popüler iletişim araçları video, bilgisayar ve internetten yararlanan ‘Yeni Medya Sanatı’na ulaşıyor.
Sanat tarihinin büyük olguları ve fikirleri kronolojik bir sırayla kitapta yerini bulmuş.
‘Geçici Dünyanın Resimleri’ anlamına gelen Japon baskı sanatı “Ukiyo-e” dahi unutulmamış. Kitapta 50 sanat fikri arasında Afrika kökenli Amerikalıların ‘aydınlanma süreci kabul edilen ‘Harlem Rönesansı’ da, Meksika Devrimi’nde, yaptıkları duvar resimleri ile halkı harekete geçiren sanatçıların ‘Meksika Duvar Resmi Geleneği’ni de var.
Sosyolojik olgularla sanatsal verim arasında var olan bağları gösteren yazar, var oldukları dönemi etkileyen akımların da hakkını vermiş. ‘İtiraz ve Değişim’ başlığı altında yer alan Bauhaus bu akımlardan biri.
Yazar kitabın sayfalarında aslında bir okul olan ‘Bauhaus Okulu’nu sanat, zanaat ve endüstriyi birbirine yakınlaştırmayı amaçlayan ‘devrimci eğitim’ olarak tanımlıyor. Modern ve işlevsel objeler yaratmak için sanat, zanaat ve tasarımı bir araya getirmek olarak özetliyor.
Bugün Beşiktaş Akaretler’de şimdi yerinde konservatuarın olduğu binada bir zamanlar Bauhaus ekolü olarak tanımlanan disiplinle eğitim veren Tatbiki Güzel Sanatlar Yüksek Okulu vardı. Bu eşsiz okulun son mezunlarından biri olma şansını yakalayanlardanım. Bu nedenle olmalı kitap ayracım uzun zamandır Bauhaus’u anlatan sayfaların arasında duruyor. Bauhaus Okulu’nun kurucusu mimar Walter Gropius’un
“Bize yol gösteren prensip, tasarımın sadece entellektüel ya da sadece fiziksel bir uğraş olmadığıydı. Tasarım medeni bir toplumda herkese lazım olan, hayatın ayrılmaz parçasıdır” cümlelerini ezberlemem de bundan…
Kitapta Bauhaus dahil 50 fikir tek tek numaralı. Her fikir üç-dört sayfada fotoğraflar, aforizmalar ve kutu yazıları ile anlatılıyor. Fikrin ortaya çıktığı dönemin tarihi, söz konusu fikre zemin hazırlayan olaylar, fikirle birlikte tanınan sanatçılar ve eserleri de sayfalarda yerini alıyor. Kitabı özel yapan şey büyük puntolarla “fikrin özü”nü anlatan cümleler. Farklı kılan ise sayfaların altında akan zaman çizelgesi.
Kitabın kapağını kapattığımda söyleyeceğim son cümle şu;
Sanat ancak bu kitaptaki kadar olağan olduğunda hayata dokunur.
‘Gerçekten Bilmeniz Gereken 50 Sanat Fikri’
Domingo Yayınları
Yazar: Susie Hodge
Çeviri: Emre Gözgü
Sayfa sayısı: 208
Baskı: Aralık 2013