Teknoloji ve Dijital Dünya, Tüm Yazılar

Sağlıkta yapay zeka kullanımı

Yapay zeka nedir?

Yapay zeka, bir makinanın çeşitli faaliyetleri, çevreyi algılayarak ve hedefe ulaşma ihtimalini en üst düzeye çıkaracak şekilde yerine getirme kabiliyeti olarak tanımlanıyor. 1956 yılında akademik bir disiplin olarak kabul edilmiş.

Yakın zamana kadar metin tanıma (OCR) bir yapay zeka etkinliği olarak kabul ediliyordu. Artık bunun için fazla sıradan kalıyor. Günümüzde insan konuşmasını anlama, strateji oyunlarında başarılı olma, otonom otomobiller ve askeri simülasyonlar yapay zeka başlığı altında değerlendiriliyor.

Yapay zekanın kullanım alanı oldukça geniş. Finans, askeriye, bilgisayar oyunları, denetleme hizmetleri, otomotiv ve sağlık, yapay zekaya yatırım yapan sektörlerden bazıları. Bizim konumuz sağlık.

Sağlık alanında yapay zeka

Büyüyen sektör

Dünyanın dört bir yanında, sağlık şirketleri ve yatırımcılar yapay zekaya büyük fonlar ayırıyorlar. Neden? Bir Accenture analizine göre, 2026 yılına kadar ABD sağlık sistemi yapay zeka uygulamalarından 150 milyar dolar tasarruf edecek. 2012 yılına gelindiğinde ise sağlık sektöründe yapay zekaya yapılan yatırımın 6.6 milyar dolara ulaşması bekleniyor ki bu, yıllık %10 ve beş yıl için de %1000 büyüme anlamına geliyor. Peki bu yatırımlarla neler hedefleniyor?

Klinik denemeler

İlk akla gelen, klinik denemeler. Yapay zeka uygulamalarının, tamamlanmaları bazen onlarca yıl ve milyarlarca dolar gerektiren klinik denemelerin sürelerini ve masraflarını ciddi şekilde azaltacağı tahmin ediliyor. Mesela Atomwise, geçtiğimiz yıl, milyonlarca vakayı ve varolan güvenli ilaçları inceleyerek Ebola virüsü ile mücadelede yeni yöntemler bulmayı hedefleyen sanal bir araştırma gerçekleştirdi. Bu araştırma sonucunda yapay zeka, Ebola enfektivitesini önemli ölçüde azaltabilecek iki ilaç buldu. İnsanlarla yapıldığı takdirde aylar-yıllar alabilecek bu analiz, makineler tarafından bir günden kısa bir sürede sonuçlandırıldı.

Hasta iletişimi ve teşhis

Bir diğer konu ise hasta iletişimi. Bir sağlık-teknoloji startup’ı olan Babylon Health, İngilizlerin Ulusal Sağlık Sistemi ile birlikte şu anda dünyanın en büyük hastaya dönük yapay zeka uygulaması üzerinde çalışıyor. 2017 yılında Kuzey Londra’da yaptıkları bir pilot çalışmada 1.2 milyon insana hizmet verdiler ve yapay zekanın geliştirilmesi için 60 milyon dolarlık bir fon aldılar. Babylon’un yapay zeka uygulaması kullanıcılara sorular sorarak ve görsel ipuçlarını değerlendirerek hastayı doğru eyleme ve eğer gerekiyorsa ilgili doktora yönlendiren bir chatbot. Doktorlarla video konsültasyon, eve reçete teslimatı ve hatırlatıcılar yoluyla hasta ile iletişimini sürdürülmesi ise proje kapsamındaki diğer hizmetlerden bazıları.

Babylon chatbot. Sağlık alanında yapay zeka uygumalası.
Babylon chatbot. Sağlık alanında yapay zeka uygumalası.

İlaç tespiti

Doğru tedavinin tespiti de yapay zekanın kullanıldığı alanlardan biri. Teknoloji devi Microsoft, geliştirdiği “Hanover” isimli sistem ile doktorların doğru kanser tedavisini bulmalarına yardımcı olmaya çalışıyor. Kansere karşı geliştirilen 800’ün üzerindeki ilaç ve aşı, doğru hastaya doğru tedaviyi bulmayı oldukça zorlaştırıyor. Hanover, kanserle ilgili tüm çalışmaları ezberleyip hasta için en doğru ilaç kombinasyonunu bulmayı hedefliyor.

Ameliyat

CNN’de yer alan bir habere göre, Washington’daki Children’s National Medical Center’da, otonom bir robot bir ameliyat gerçekleştirmiş. Doktorların gözetiminde bir yumuşak doku ameliyatı yapan robot, gözlemcilere göre bir domuz bağırsağını insanlardan daha başarılı bir şekilde dikmiş.

Hastalar ne diyor?

Sağlık ve teknoloji şirketleri ve yatırımcılar yapay zekadan çok şey bekliyor. Peki hastalar bu konuda ne düşünüyor? Syneos Health tarafından yapılan bir araştırmaya göre hastalar yapay zekadan biraz ürküyorlar. İnsan gözetimi eksikliği ve olası makine hatalarının, hasta sağlığını olumsuz etkileyebileceğinden endişeleniyorlar. Hele ki yapay zekanın gerçek bir doktorun yerini alması düşüncesine hiç sıcak bakmıyorlar.

Öte yandan, hemşirelerin yaptığı görevlerin bir kısmının makineler tarafından devralınmasına hastalar daha olumlu yaklaşıyor. Burada, kimi konularda 7/24 destek alabilmek fikrinin özellikle cazip geldiğini belirtmekte fayda var.

Yapay zeka hayatın hemen her alanda etkisini hissettirmeye başladı. Bu etkinin gittikçe artacağı da ortada. Umarız ki, hastaların sağlıkları için giriştikleri çabalarla, şirketler ve yatırımcıların ekonomik idealleri, insanlığa faydalı olacak bir yerlerde kesişir.

Kaynaklar

  1. en.wikipedia.org/wiki/Artificial_intelligence
  2. tr.wikipedia.org/wiki/Yapay_zek%C3%A2
  3. accenture.com/us-en/insight-artificial-intelligence-healthcare
  4. qz.com/963484/artificial-intelligence-could-build-new-drugs-faster-than-any-human-team
  5. techcrunch.com/2017/01/04/babylon-health-partners-with-uks-nhs-to-replace-telephone-helpline-with-ai-powered-chatbot
  6. globenewswire.com/news-release/2018/02/06/1333730/0/en/When-It-Comes-to-Artificial-Intelligence-in-Healthcare-Patients-Fear-the-Replacement-of-Doctors-Yet-Are-Open-to-AI-Nurse-Support.html

 

Etiketler: Dijital trendler, Sağlık, Yapay Zeka

Bunlar da ilginizi çekebilir